BRUKSİZM
Bruksizm Nedir? Diş Gıcırdatma ve Diş Sıkma Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Ağız, Diş ve Çene Cerrahisi Uzmanı Dr. Serap Özdamar anlatıyor
Ağız, Diş ve Çene Cerrahisi Uzmanı Dr. Serap Özdamar, bruksizm (diş gıcırdatma ve sıkma) hakkında önemli bilgiler paylaşıyor. Bruksizm neden olur, nasıl tedavi edilir? Tüm detaylar haberimizde.
Bruksizm (Diş Gıcırdatma ve Diş Sıkma) Nedir?
Ağız, Diş ve Çene Cerrahisi Uzmanı Dr. Serap Özdamar, halk arasında diş gıcırdatma olarak bilinen bruksizmin, çiğneme kaslarının kontrolsüz hareketleri sonucu oluştuğunu belirtiyor. Bruksizm, çoğunlukla uyku sırasında meydana gelse de, gün içinde farkında olmadan da yaşanabiliyor.
Dr. Özdamar’a göre, yapılan araştırmalar bruksizmin en önemli nedeninin stres ve anksiyete olduğunu gösteriyor. Bunun yanı sıra; kişilik yapısı, maloklüzyon (dişlerin diziliş bozukluğu) gibi dişsel faktörler de önemli rol oynuyor.
Bruksizm Çocuklarda da Görülür mü?
Dr. Serap Özdamar, bruksizmin sadece yetişkinlerde değil, çocuklarda da görülebildiğini vurguluyor. Özellikle karışık dişlenme dönemi olarak adlandırılan, süt ve daimi dişlerin bir arada olduğu evrede çocuklar gece ya da gündüz dişlerini gıcırdatabilir. Bu durum fizyolojik olup, çoğunlukla geçicidir ve kalıcı bir sorun oluşturmaz.
Bruksizm Belirtileri Nelerdir?
Bruksizmin belirtileri hakkında uyarılarda bulunan Dr. Özdamar, şu semptomlara dikkat edilmesi gerektiğini söylüyor:
- Uyku sırasında çıkan yüksek sesli diş gıcırdatma
- Dişlerde aşınma, çatlak ya da kırıklar
- Hassasiyet artışı ve diş boylarının kısalması
- Alt yüz yüksekliğinde azalma ve yaşlı yüz ifadesi
- Baş, çene ve kulak çevresinde ağrı
- Uyku bozuklukları ve sabah yorgunluğu
- Yanak içinde oluşan belirgin izler
Bu belirtilerin görülmesi durumunda bir uzmana başvurulması gerektiğini vurguluyor.
Bruksizm Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Dr. Serap Özdamar, bruksizmin tedavi edilmediği takdirde uzun vadede ciddi ağız ve çene sağlığı problemlerine neden olabileceğine dikkat çekiyor. Dişlerde aşırı baskı nedeniyle;
- Diş eti ve kemik dokusunda hasar,
- Dişlerde sallanma,
- Kas boylarında kısalma,
- Ağız açmada zorluk ve hatta
- Çene kilitlenmesi gibi komplikasyonlar gelişebilir.
Bruksizmin Uyku ile İlişkisi
Dr. Özdamar, bruksizmin özellikle REM uykusu sırasında daha sık ve daha yıkıcı şekilde görüldüğünü belirtiyor. Bu evrede reflekslerin bastırılması nedeniyle, dişler daha fazla baskıya maruz kalabiliyor. Düzenli ve kaliteli bir uyku, bruksizm şiddetini azaltmada oldukça etkili. Uyku problemi yaşayan hastalarımızın doktor önerisi ile melatonin desteği almaları bruksizm rahatsızlığında olumlu etki göstermektedir.
Bruksizm Tedavisi Mümkün mü?
“Bruksizm tedavi edilebilir bir durumdur,” diyen Dr. Serap Özdamar, tedavi sürecinin çok yönlü ilerlemesi gerektiğini belirtiyor. Özellikle stresin kontrol altına alınması ve dişsel problemlerin çözülmesi, tedavide büyük önem taşıyor. Bruksizm tedavisinde kullanılan yöntemler şunlardır:
- Stres yönetimi ve psikolojik destek
- Dişsel kapanış bozukluklarının giderilmesi
- Eksik dişlerin tamamlanması
- Çeşitli kas gevşetici ve ödem çözücü ilaçlar
- Oklüzal splint kullanımı: Bu özel plaklar, uyku sırasında dişlerin birbirine temasını engelleyerek dişleri korur. Mutlaka kişiye özel hazırlanmalı ve alanında uzman diş hekimleri tarafından uygulanmalıdır. Oklüzal splint kesinlikle yumuşak olmamalıdır. Sert bir materyalden hazırlanan bu plakların kişiye özel ağız içi uyumlandırması yapılmış olmalıdır.
Dr. Özdamar, son yıllarda botoks uygulamalarının da gündeme geldiğini ancak bunun kalıcı ve kesin bir çözüm olmadığını, hatta yanlış ve kontrolsüz uygulamaların riskli olabileceğini özellikle vurguluyor. Lütfen bruksizm tedavisinde botox uygulamasının kullanım alanının çok kısıtlı olduğunu ve bilimsel olarak kanıtlanmış ‘oklüzal splint’ tedavisinin alternatifi olarak kesinlikle görülmemesi gerektiğini unutmayın.
Dr. Serap Özdamar’dan Uyarı
“Bruksizm, hafife alınmaması gereken bir durumdur. Erken teşhis, hem çene sağlığı hem de genel yaşam kalitesi açısından kritik önem taşır. Uyandığınızda çene ağrısı, diş hassasiyeti veya yorgunluk hissediyorsanız bir uzmana danışmaktan çekinmeyin.”
Sonuç
Bruksizm, hem fiziksel hem de psikolojik etkileri olan bir rahatsızlıktır. Ağız, Diş ve Çene Cerrahisi Uzmanı Dr. Serap Özdamar’ın da vurguladığı gibi, bu durum zamanında tespit edilip doğru şekilde tedavi edilirse, olası komplikasyonların önüne geçmek mümkündür.