Bruksizim ve Çene Eklemi
Temporomandibular eklem nedir?
Temporomandibular eklem (TME) kulağın önünde, kafatası ile alt çenenin birleştiği noktada bulunan küçük bir eklemdir. Alt çenenin (mandibula) hareket etmesini ve fonksiyonunu sağlar.
Çene eklemi rahatsızlığının belirtileri nelerdir?
TME bozuklukları ile çok sık karşılaşılır ve çeşitli semptomlar gösterirler. Hastalar kulak ağrısından, baş ağrısından ve ağızlarını kısıtlı ölçüde açabildiklerinden şikayet edebilirler. Hastalar eklemde tıkırtı veya gıcırdama sesi geldiğinden ve ağızlarını açarken ve kapatırken ağrı hissettiklerinden de şikayet edebilirler.
TME probleminin nedeninin belirlenmesi önemlidir; çünkü bu, tedaviyi yönlendiren nedendir.
TME semptomlarının bir nedeni artrittir. Bir yaralanmadan veya gece dişlerin gıcırdatılmasından kaynaklanabilir. Başka bir yaygın neden çene kemiği ve yuvası arasında bulunan diskin yerinden çıkması veya yerinin değişmesidir. Yerinden çıkan bir disk tıkırdama veya çıtırtıya neden olabilir, çenenin hareketini kısıtlayabilir ve ağzı açarken ve kapatırken ağrıya yol açabilir. Disk bir delik veya perforasyon da oluşturabilir; bu da eklem hareketi sırasında gıcırtıya neden olur. TME’nin parçalarının kaynaşarak çenenin hareketini tamamen engellediği travma veya romatoid artrit gibi rahatsızlıklar da vardır.
Stres çene kaslarındaki ağrıyı tetikleyebilir. Bu ağrı TME problemlerinin yol açtığı ağrı ile çok benzerdir. Etkilenen hastalar geceleri sıklıkla dişlerini sıkar veya gıcırdatır; bu da kaslarda ağrılı spazmlara ve çeneyi hareket ettirmede zorluğa yol açar. Hastalarda kas ve eklem problemleri bir arada da görülebilir. TME bozukluklarının tanılanmasının karmaşık olmasının ve farklı tanısal prosedürler gerektirebilmesinin nedeni budur.
Çene eklemi rahatsızlıkları nasıl tedavi edilir?
- Plak tedavisi
- Artrosentez
- Ileri eklem cerrahisi
TME tedavisi konvansiyonel diş hekimliğinden ve medikal tedaviden kompleks ameliyatlara kadar farklılık gösterebilir. Tanıya bağlı olarak, tedavi ağrı ve kas rahatlaması için kısa süreli nonsteroidal antienflamatuar ilaçlardan, ısırma plağı veya splint tedavisine, hatta stres yönetimi terapisine kadar değişiklik gösterebilir. Genel olarak, cerrahi dışı tedavinin başarısız olması veya belirgin eklem hasarının bulunması halinde, ameliyat gerekebilir. Ameliyat artroskopiyi (diz gibi daha büyük eklemleri incelemek ve tedavi etmek için kullanılan yöntemin aynısı) veya doğrudan cerrahi yaklaşımla hasar görmüş dokunun onarımını içerebilir. TME bozuklukları doğru teşhis edildikten sonra uygun tedaviye başlanabilir.
Nelere dikkat etmeliyim?
Teşhis edilen TME rahatsızlığının tipine göre değişmekle birlikte genel olarak dikkat edilmesi gerekenleri şöyle sıralayabilirz;
- Öncelikle dişlerin kapanışını etkileyecek bir bozukluk söz konusu ise mutlaka tedavi edilmelidir.
- Sakız çiğnemek vb alışkanlıklardan vazgeçilmelidir.
- Bu durumun hayat boyu ara ara akut hale geçerek devam etmesi muhtemel bir rahatsızlık olduğu unutulmamalıdır
- Ağızın ani ve kontrolsüz olarak açılması konusunda dikkali olunmalıdır.