Çene Eklemi Rahatsızlıkları
Çene Eklemi (TME) Ağrısı Nedir? Neden Olur, Nasıl Geçer?
Günümüzde birçok kişi çene bölgesindeki ağrılardan, sabahları yorgun uyanmaktan ya da ağız açıklığında kısıtlılıktan şikâyet ediyor. Sebebi ise genellikle farkında olunmayan bir sorun: Temporomandibular Eklem (TME) bozuklukları.
Bu yaygın ama çoğu zaman ihmal edilen sorunu Ağız, Diş ve Çene Cerrahisi Uzmanı Dr. Serap Özdamar’a sorduk. Uzmanı yanıtladı, önemli uyarılarda bulundu.
Temporomandibular Eklem (TME) Nedir?
TME, kulağın hemen önünde yer alan ve alt çeneyi kafatasına bağlayan küçük ama hayati bir eklemdir. Çiğneme, konuşma, esneme gibi günlük aktivitelerin neredeyse tamamında görev alır. Bu eklem sayesinde çenemizi yukarı, aşağı ve yanlara doğru hareket ettirebiliriz.
TME Bozukluklarının Belirtileri Nelerdir?
Dr. Serap Özdamar’ın dikkat çektiği en önemli konulardan biri, bu rahatsızlığın çok çeşitli ve bazen yanıltıcı belirtilerle kendini gösterebilmesidir:
- Çene açarken ya da kapatırken ağrı hissi
- Tıkırtı, çıtırtı veya gıcırdama sesleri
- Kulak ve baş ağrısı
- Ağız açıklığında kısıtlılık
- Çene kilitlenmesi hissi
Bu belirtiler zaman zaman gelip geçici olabilirken, bazı kişilerde yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyen kronik bir tabloya dönüşebilir.
TME Problemleri Neden Oluşur?
TME bozukluklarının birçok farklı nedeni olabilir:
- Diş sıkma veya gıcırdatma (bruksizm)
- Stres kaynaklı kas spazmları
- Travmalar (çeneye alınan darbeler)
- Eklemi oluşturan diskin yer değiştirmesi ya da delinmesi
- Artrit gibi iltihaplı eklem hastalıkları
Dr. Özdamar, “Kas ve eklem problemleri genellikle birlikte görülür. Bu da tanıyı zorlaştırabilir,” diyerek bu bozuklukların kapsamlı değerlendirme gerektirdiğine dikkat çekiyor.
Stresin Rolü Nedir?
Stres faktörü, çene eklemi ağrılarında tahmin edilenden çok daha büyük rol oynar. Geceleri diş sıkma veya gıcırdatma davranışı, çene kaslarında ağrılı spazmlara neden olabilir. Bu durum TME bozukluklarını taklit eder ve tedavi planını etkiler.
Çene Eklemi Problemleri Nasıl Tedavi Edilir?
TME tedavisi, altta yatan nedene göre şekillenir. Dr. Serap Özdamar, doğru tanı konulduktan sonra tedavinin çoğunlukla cerrahiye gerek kalmadan başarıyla uygulanabileceğini belirtiyor. Başlıca tedavi yöntemleri şunlardır:
🦷 1. Plak Tedavisi (Gece Plağı / Oklüzal Splint)
Dişlerin arasına yerleştirilen özel bir aparat ile çene kaslarının rahatlaması sağlanır. Oklüzal splint ve gece plağı farklı şeyler olduğuna dikkat çeken Dr. Serap Özdamar, eklem tedavisinde yapılması gerekenin oklüzal splint tedavisi olduğunu vurguluyor.
💉 2. Artrosentez (Eklem Yıkama)
Eklem içine sıvı verilerek, iltihaplanma ve disk sıkışması gibi sorunlar azaltılır.
🛠️ 3. Cerrahi Müdahaleler
İlerlemiş vakalarda artroskopik ya da açık cerrahi ile hasarlı dokular onarılabilir.
Tedavide bazen stres yönetimi, fizyoterapi ve ilaç desteği de gerekebilir. Cerrahi, genellikle son çare olarak düşünülmelidir.
!!Çene eklemi rahatsızlıkları konusunda botoks uygulanması uygun bir tedavi yaklaşımı değildir. Botoks uygulaması sadece sorunu erteler!!
Nelere Dikkat Etmeli?
Dr. Özdamar, çene eklemi rahatsızlığı tanısı almış bireylerin yaşam tarzlarında bazı noktalara dikkat etmeleri gerektiğini vurguluyor:
- Dişlerde kapanış bozukluğu varsa mutlaka tedavi edilmelidir.
- Sakız çiğneme, tırnak yeme, kalem ısırma gibi alışkanlıklar bırakılmalıdır.
- Ağız ani ve kontrolsüz şekilde açılmamalıdır (örneğin esnerken).
- Bu rahatsızlık dönem dönem alevlenebilen bir doğaya sahiptir, bu nedenle düzenli kontrol önemlidir.
Sonuç: Erken Müdahale ile Yaşam Kaliteniz Artar
TME bozuklukları, doğru tanı ve uygun yaklaşımla kontrol altına alınabilir. Eğer siz de sabahları çene ağrısı ile uyanıyor, ağız açıklığında kısıtlılık yaşıyor ya da çenenizden sesler geldiğini fark ediyorsanız bir uzman görüşü almanızda fayda var.
Ağız, Diş ve Çene Cerrahisi Uzmanı Dr. Serap Özdamar, bu alanda yazmış olduğu doktora tezi, bilgi ve deneyimiyle TME rahatsızlıklarının hem tanısını hem de tedavisinde vakit kaybetmemenizin önemini vurguluyor.